Een jaar geleden, op 5 juni 2009, werden Peru en de wereld opgeschrikt door het ergste geweld dat het land in jaren gekend had. 33 burgers en politiemensen lieten het leven en 82 mensen raakten gewond door kogels. Dit gebeurde tijdens de ontruiming van een wegblokkade in Bagua. Duizenden inheemsen blokkeerden al 2 maanden één van de belangrijkste hoofdwegen naar het Amazonegebied.
De inheemsen hadden deze blokkade opgeworpen omdat ze zich bedreigd voelden in hun levenswijze en rechten door een reeks decreten die de regering wilde goedkeuren en door de groeiende aanwezigheid van petroleummaatschappijen in de regio. Na 5 juni was duidelijk dat de Peruaanse regering niet zomaar kon verder gaan met het gangbare beleid en beslissingen over economische projecten die een grote impact hebben op het leven van de inheemse bevolking, zonder enige vorm van inspraak over deze maatregelen en de gevolgen daarvan.
In de laatste twee decennia, en vooral de laatste jaren, zijn de concessies voor de exploratie en ontginning van ertsen, gas en petroleum aanzienlijk toegenomen. In februari 2010 was meer dan 15% van het land in concessie gegeven voor mijnbouw, en 48,6% van de Amazoneregio voor petroleum en gas. 72% van het Peruaanse Amazonegebied is gepland om te worden opengesteld voor petroleumontginning. Verschillende concessies overlappen met de inheemse territoria en met beschermde natuurgebieden.
Al meer dan 15 jaar geleden heeft Peru Conventie 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) ondertekend. Deze conventie handelt over de rechten van inheemse volkeren en bepaalt dat de nationale regering de instemming van de bevolking moet vragen voor alle beleidsmaatregelen die van invloed kunnen zijn op hun levensstijl en gewoonten. In de praktijk werden er in het beste geval wel studies en raadplegingen uitgevoerd en enkele schadevergoedingen voorzien, maar nooit volgens de ware toedracht van de conventie 169 of met de VN-verklaring over de Rechten van Inheemse Volkeren, tevens ondertekend door Peru.
Bijna een jaar van lange en intensieve raadplegingen, debatten en onderhandelingen, hebben uiteindelijk geleid tot een door het Peruviaanse Congres goedgekeurde wet met betrekking tot volksraadplegingen. Deze wet bepaalt dat, overeenkomstig met de VN-Verklaring en Conventie 169, de inheemse bevolking toestemming moet verlenen over beleidsmaatregelen die hen kunnen beïnvloeden.
Alle NGO’s en mensenrechtenorganisaties die bij dit onderhandelingsproces betrokken waren zijn zeer blij met deze vooruitgang. Uiteraard blijft men dit proces nauwgezet opvolgen opdat alle administratieve maatregelen die genomen worden ook daadwerkelijk een garantie bieden voor een effectieve en snelle uitvoering van deze wet. Op deze manier hoopt men gelijkaardige conflicten in de toekomst te voorkomen of op zijn minst sterk te verminderen en kunnen repressieve maatregelen – zoals in het verleden toegepast, en nog steeds op sommige plaatsen – vermeden worden en vervangen door een nieuwe democratische praktijk.
Ondertekenen :
Van het Platform Europa Peru :
Asociación pro Derechos Humanos de España, Broederlijk Delen, CATAPA, Commission Justice et Paix Belgique francophone, Entraide et Fraternité, Informationstelle Peru, Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging – 11.11.11 vzw, Plataforma Qatary Peru, Peru Kommittén för MR.
Het Platform Europa Peru (PEP) is een netwerk van Europese NGO’s die samen met hun Peruaanse partners (lobby)acties organiseert en coördineert om zowel de Europese bevolking als politici te sensibiliseren over mensenrechten en ontwikkelingthema’s in Peru. Het PEP volgt de naleving van de aanbevelingen van de Waarheidscommissie van nabij op.
Belgische organisaties :
Centre Avec, Centre Tricontinental (CETRI), CNCD – 11.11.11., COPERBE, El Andino, Esperanza TM, Identité Amérique Indienne, Plataforma Perú Bélgica, Service de Formation et d’Information sur l’Amérique latine (SEDIF).
Auteur: Daan Janssens