Verslag door Milton Sánchez (Plataforma Interinstitucional Celendina)
Celendín, 26 januari 2015
Honderden Beschermers van de Meren van de provincie Celendín bezochten nogmaals de meren van Conga die bedreigd worden door het mijnbouwbedrijf Yanacocha via haar destructief project Conga. Deze maal verzamelden ze in sector “Huayramachay”, tussen het Perol en het Azul meer. Op deze plek kon men vaststellen dat het mijnbouwbedrijf Yanacocha 3 buisvormige waterputten installeerde die grondwater bevatten. Volgens getuigenissen van de lokale bevolking bevoorraden ongeveer 10 tankwagens zich hier van water om dan te transporteren naar de installaties van Yanacocha voor haar mijnbouwoperaties.
Het installeren van deze waterputten voor grondwater veroorzaakt een verlies van het waterpeil in de bronnen van de gemeenschap Jadibamba, evenals van het waterpeil van de rivier Jadibamba. De gemeenschapsautoriteiten kwamen overeen om een klacht tegen het bedrijf Yanacocha in te dienen alsook tegen de Administratieve Waterautoriteit (AAA) van Cajamarca and Celendín, die toestemming hebben gegeven om dit water te gebruiken voor mijnbouwactiviteiten in plaats van menselijke consumptie en landbouw, zoals de van kracht zijnde wetgeving bepaalt. Ook werd vastgesteld dat in de meren Perol en Azul geen enkele vorm van machines aanwezig was.
De nieuw verkozen autoriteit van de provincie Celendín, Jorge Luis Urquía Sánchez, vergezeld van 5 van zijn ambtenaren, woonde eveneens de vergadering bij. Ook de autoriteiten van de Regionale Overheid van Cajamarca en van het Beheer van Natuurbronnen en Milieu waren uitgenodigd maar konden niet aanwezig zijn.
De Beschermers van de Meren maakten nogmaals gebruik van hun bijeenkomst om hun solidariteit uit te drukken met de strijd van de jongeren van het land en tegen de reeds ingetrokken “Arbeidswet voor jongeren” (gekend als Ley Pulpín), alsook met de verdediging van de Marañon rivier tegenover het overheidsinitiatief om meer dan 20 mega-dammen te bouwen die duizenden hectares productieve valleigrond die voedsel aan verschillende provincies in het noorden van het land -waaronder Celendín- voorziet, onder water zou zetten.
De bijeenkomst kende geen incidenten, hoewel de nationale politie, ten dienst van het mijnbouwbedrijf als veiligheidsdienst, talrijk aanwezig was. Een honderdtal agenten werden in bussen aangevoerd en probeerden op verschillende momenten de inspectie door de Beschermers van de Meren te provoceren en onderbreken.
CATAPA, FAIRFIN, Urgewald en Facing Finance zakken 23 mei af naar Frankfurt om te speechen tijdens de shareholdersmeeting. Tijdens deze speech wordt Deutsche bank gevraagd niet meer in onverantwoorde multinationals als Newmont Mining Corporation te investeren. Deutsche bank claimt namelijk in tal van speeches en berichten niet in onverantwoorde projecten te investeren. Niets is echter minder waar.
Deutsche Bank verleent financiële steun aan Newmont Mining Corporation, eigenaar van mijnbouwproject CONGA, Peru. De Yanacocha mijn in de regio Cajamarca, Noord-Peru, is voor 51% in handen van Newmont Mining Corporation. Het nieuwe CONGAproject van Newmont Mining Corporation betreft een uitbreiding van de huidige Yanacochamijn, een project van meer dan 19 jaar. Deze mijnbouwactiviteiten veroorzaken grote schade aan lokale gemeenschappen en ecosystemen. Goudextractie verreist enorme hoeveelheden water en gebeurt door middel van het gebruik van toxische chemicaliën zoals cyanide. Tijdens het ontginningsproces komen een heel aantal zware metalen zoals lood, arseen, koper,.. aan de oppervlakte. Deze komen in het ecosysteem terecht en veroorzaken onder andere zure drainage. De mijnbouwactiviteiten van Newmont Mining Corporation vernietigen de waterbronnen van lokale gemeenschappen. De Yanacochamijn gebruikte reeds de hele waterreserve uit het gelijknamige meer. Met de uitbreiding van het CONGAproject dreigen nog minimaal 4 meren te verdwijnen. Meer dan 74.000 lokale bewoners en de 24.000 inwoners van de stad Cajamarca worden hierdoor bedreigd daar ze afhankelijk zijn van de deze watervoorraden voor hun koken, wassen, vee, gewassen,… De CONGAmijn bevindt zich ook naast de bron van de RIO GRANDE, de hoofdrivier van de regio. Deze rivier mondt uiteindelijk uit in de Stille Oceaan. Nu al worden er verhoogde concentraties van zware metalen en kwik terug gevonden in de vispopulatie, en deze komen op zo uiteindelijk in de voedselketen terecht.
De impact van open pit mijnbouwprojecten als CONGA is zo intens dat dit mijnbouwtype zelfs verboden werd door de nationale wet van Costa Rica in 2010. Ook het Europese Parlement aanvaardde op 5 mei 2010 een resolutie over het verbod van het gebruik van cyanide in grootschalige mijnbouw. De Europese Commissie raadt aan geen steun te verlenen aan projecten die Cyanide gebruiken binnen én buiten de EU.
Josef Ackermann, Chairman van de Management Board van Deutsche Bank, claimde in zijn speech in Frankfurt am Main op 20 maart 2012 dat hij sociale verantwoordelijkheid als een integraal deel van de Deutsche Bank ziet. Gezien deze beweringen stelt CATAPA dan ook de vraag aan Deutsche Bank om de financiële geldstromen richting Newmont Mining Corporation te blokkeren om hen te dwingen te opereren in overeenstemmingen met richtlijnen betreffende mensenrechten en onafhankelijke milieustandaarden.
CATAPA biedt hen ook een alternatief. Enkel projecten die focussen op de ontwikkeling en toepassing van recyclagebevorderende technologieën in plaats van nieuwe primaire extracties, zullen grondstoffenzekerheid opleveren. Gezien het feit dat de reeds ontgonnen goudvoorraad drie keer hoger ligt dan de onontgonnen goudvoorraad en 1 ton elektronisch afval gemiddeld honderd keer meer goud bevat dan één ton nieuw ontgonnen erts, is dit de enige optie voor de toekomst.
Arseenconcentraties tot 26 keer hoger dan WGO-normen
Gent, België / San Marcos, Guatemala, 15 oktober 2010 – Het Guatemalteekse ministerie van Milieu betrapte in september het Candadese mijnbouwbedrijf Goldcorp op illegale lozingen van zijn waterbassin in de rivieren van San Miguel Ixtahuacán. Goldcorp liet nog even uitschijnen dat de lozing volgens de regels was gebeurd, maar gaf geen reactie toen het ministerie haar aanklacht tegen het mijnbouwbedrijf bekendmaakte.
De Belgische ngo CATAPA is bezorgd om de recente waterlozingen afkomstig van de Marlin-mijn omdat het bassin van de mijn toxische stoffen zoals cyanide bevat, alsook residuen van zware metalen. De Marlin-mijn is een dagbouwmijn uitgebaat door Montana Exploradora, dochterbedrijf van de Canadese mijnbouwreus Goldcorp. Sinds de opstart in 2005, verlopen de activiteiten van de mijn in een kader van illegaliteit, volksverzet, intimidatie tegen dat verzet en lokale bezorgdheid om de milieu –en gezondheidsimpact. Inheemse volkeren van de westelijke hooglanden organiseerden sindsdien al 42 volksraadplegingen, waarbij meer dan 600.000 mensen samenkwamen om hun territorium vrij van mijnbouw te verklaren.
Meermaals gaf het ministerie van Milieu toe niet de capaciteit te hebben een degelijke opvolging te doen van de milieuimpact, en nog minder van de gezondheidsimpact. De omwonenden vrezen dat dit niet de eerste illegale lozing was, aangezien er de laatste maanden een sterke geur van cyanide in de omgeving hing, die bij vlagen duizeligheid en hoofdpijn veroorzaakte. Een artikel geschreven door Johan Van de Wauw van Universiteit Gent (zie bijlage) toont aan dat dit niet de enige reden tot bezorgdheid is. Een analyse van de onderzoeksgegevens van Montana zelf toont aan dat de arseenconcentratie in het grondwater dat door de mijn wordt opgepompt sterk gestegen is sinds de aanvang van de activiteiten. Aan de andere kant is ook arseen gevonden in enkele grondwaterbronnen rondom de mijn in hoeveelheden die tot 26 keer boven de gezondheidsstandaard van de Wereldgezondheidsorganisatie ligt. Zeker in een gebied waar grondwater als drinkwater wordt gebruikt, zijn deze concentraties alarmerend te noemen. Deze bezorgdheid wordt versterkt door de vaststelling van verhoogde arseenconcentraties in urine van mensen rondom de mijn en een stijging van meldingen van arseen-gerelateerde ziektebeelden. Het is geweten dat arseen in drinkwater veroorzaakt in bepaalde concentraties blaas-, long- en huidkanker en kan ook lever- en nierkanker veroorzaken. Verder is ook bekend dat arseen het centrale zenuwstelsel aantast alsook de bloedvaten. Dit alles toont aan dat uitgebreider onafhankelijk onderzoek rond deze problematiek meer dan noodzakelijk is.
CATAPA dringt er bij de Guatemalteekse regering op aan haar belofte om de activiteiten van de Marlinmijn te schorsen na te komen, om zo de lokale bevolking te beschermen. De schorsing was één van de aanbevelingen die de Interamerikaanse Commissie voor Mensenrechten op 20 mei jl. aanvroeg om verdere schendingen van de mensenrechten te voorkomen. Op 23 juni engageerde de regering van Alvaro Colom zich om op dit verzoek in te gaan. Deze belofte werd na verloop van tijd echter sterk afgezwakt. In haar laatste mededeling, liet de overheid weten de analyse nog niet te hebben afgerond over de vraag of ze al dan niet de mijn zal schorsen.
Guatemalteekse regering verantwoordelijk voor toename van geweld tegen lokale bevolking
CATAPA vraagt met hoogste aandrang om over te gaan tot de schorsing van Marlin-mijn en het toepassen van andere ‘bewarende maatregelen’ die de Interamerikaanse Commissie voor Mensenrechten heeft gevraagd aan de Guatemalteekse regering.
Op 20 mei riep de Interamerikaanse Commissie voor Mensenrechten de Guatemalteekse regering op om de Marlin-goudmijn in San Miguel Ixtahuacán, in het westelijke departement San Marcos, te schorsen, om verdere milieu– en gezondheidsproblemen te voorkomen. Ze vroeg deze en andere ‘bewarende maatregelen’ te treffen zolang het onderzoek naar de klacht van 18 lokale gemeenschappen loopt. De Commissie gaf de Guatemalteekse regering 20 dagen om op deze oproep te reageren. Na lang aarzelen besliste de regering te voldoen aan de aanbevelingen, maar ze ondernam tot op heden geen concrete stappen om de maatregelen ook daadwerkelijk uit te voeren.
De Interamerikaanse Commissie verwachtte dat haar beslissing om de mijn te schorsen tot meer onveiligheid zou zorgen. Daarom vroeg ze naast de schorsing ook maatregelen ter bescherming van de inwoners. De Guatemalteekse regering heeft ook hier nagelaten om actie te ondernemen, met ernstige mensenrechtenschendingen tot gevolg.
Op 7 juli 2010 werd Theodora Antonia Hernandez Cinto om 7 uur ’s ochtends voor haar deur in San Miguel Ixtahuacán neergeschoten. Twee onbekende mannen klopten bij haar aan om een kop koffie. Toen Doña Teodora hen een kopje bracht, kreeg ze een geweerschot ter hoogte van haar rechteroog.
Daar bleef het echter niet bij: in de nacht van 14 juli werd een andere lokale leider, bekend om zijn protest tegen de mijnbouw, het slachtoffer van een gewapende aanval in het dorp Siete Platos, San Miguel Ixtahuacán. Om veiligheidsredenen kunnen we de naam van het slachtoffer hier niet vermelden. Ook hier slaagden de aanvallers er gelukkig niet in het slachtoffer te doden.
Het toenemende geweld is de directe verantwoordelijkheid van de Guatemalteekse regering, die de waarschuwingen van de Interamerikaanse Commissie voor Mensenrechten naast zich neerlegde, en niets ondernam om de lokale bevolking te beschermen wetende dat in de regio intimidaties en geweld schering en inslag zijn.
CATAPA vraagt de Guatemalteekse regering de onmiddellijke schorsing van de activiteiten van de Marlin-mijn. Er zijn immers sterke aanwijzingen dat deze zowel de huisvesting, het milieu en de gezondheid van de lokale bevolking rondom de mijn in gevaar brengt. De regering moet adequate en effectieve maatregelen ter bescherming van de lokale bevolking nemen. Ten slotte eist CATAPA een grondig onderzoek en de volledige opheldering van de bedreigingen en aanslagen gepleegd tegenover Theodora Antonia Hernandez Cinto en andere lokale leiders uit San Miguel Ixtahuacán.
CATAPA vraagt internationale mensenrechtenorganisaties de recente aanslagen en bedreigingen aan het adres van lokale bewoners te veroordelen, waakzaam te zijn omtrent de gebeurtenissen in San Marcos en mogelijke toekomstige schendingen van de mensenrechten.
Aan internationale instanties en regeringen vraagt CATAPA om hun invloed te gebruiken zodat de Guatemalteekse regering haar verplichtingen op vlak van mensenrechten en internationaal recht nakomt.
Gent, 6 juni 2009. Twee Vlaamse vrijwilligers van CATAPA, een Vlaamse NGO die werkt rond mijnbouw in Latijns-Amerika, waren aanwezig bij de rellen in Noord-Peru. CATAPA distantieert zich van het geweld en veroordeelt de reactie van de Peruviaanse overheid, maar steunt wel de legitieme claim van inheemse volkeren op inspraak over de ontwikkeling van de Amazone. Onze vrijwilligers Marijke Deleu en Thomas Quirynen worden momenteel geëvacueerd en zijn in veiligheid gebracht. Bekijk hier de gruwelijke foto’s van onze ooggetuigen die ter plaatse waren : http://catapa.be/en/north-peru-killings
Het aanhoudende conflict in Bagua (Noord-Peru) tussen de Peruviaanse staat en inheemse bewoners van het Amazonegebied heeft vrijdag tot gewelddadige confrontaties geleid. Naargelang de bron zouden er tussen 30 en 84 doden gevallen zijn en zouden er een honderdtal betrokkenen gewond geraakt zijn, toen veiligheidsdiensten gewapenderhand een wegblokkade probeerden te beëindigen. Volgens de politie beschoten inheemsen de veiligheidsdiensten, waarop de politie represailles ondernam. Vertegenwoordigers van verschillende betrokken inheemse groepen spreken deze versie echter tegen: zij zouden niet meer dan hun traditionele speren gedragen hebben. De meeste bronnen bevestigen dat vanuit politiehelikopters werd geschoten op de actievoerders.
Marijke en Thomas zijn vrijwilligers voor CATAPA bij de kerkelijke milieuorganisatie VIMA te Jaén (dichtbij Bagua). Zij waren naar Bagua vertrokken om verslag (zie foto-verslag) uit te brengen van de protesten. Voor ze het goed beseften, zaten ze middenin het geweld. Ondertussen worden ze geëvacueerd en in veiligheid gebracht. CATAPA vreest echter voor verdere represailles tegenover boerenleiders. CATAPA roept de politici op om deze kwestie op de internationale agenda te zetten. Als de internationale gemeenschap niet snel ingrijpt, is het risico op een verdere ontsporing van dit conflict erg groot.
Aangekondigd conflict
De inzet van het conflict is de toegang voor multinationale bedrijven tot het gebied in het noorden van Peru, dat rijk is aan olie, aardgas en mineralen. Al bijna twee maanden voeren meer dan 30 000 inheemse bewoners van verschillende provincies van het Amazonewoud en de Hooglanden een protestcampagne tegen de manier waarop staat en bedrijven in het hele land willen investeren in de ontginning van de natuurlijke grondstoffen. Inheemse volkeren en boerengemeenschappen eisen een stem in de besluitvorming over de ontwikkeling van het land.
Gedurende twee maanden al vinden op verschillende plaatsen in het land wegblokkades en stakingen door inheemse groepen plaats. De laatste twee jaar hebben als gevolg van verschillende decreetwijzigingen heel wat ecologische en sociale restricties aan grondstoffenextractie moeten wijken voor een laksere wetgeving. Deze maakt het nu steeds eenvoudiger om directe buitenlandse investeringen in Peru te verwelkomen en aan mijnbouw, olie- en aardgasontginning te doen.
De Peruviaanse overheid kondigde op 9 mei jongstleden in de zeven provincies van het Amazonegebied de staat van alarm af, waardoor “tijdelijk de grondwettelijke bepalingen over vrijheid en veiligheid van personen en de onschendbaarheid van huisvesting zouden worden opgeschort”. Officieel om de toegang tot wegen en luchthavens veilig te stellen en te vermijden dat de productie van bedrijven zou lijden onder de acties van de inheemsen, zijdelings een vrijgeleide voor het gebruik van geweld, zoals vrijdag is gebleken.
Onderhandelingen tussen de staat en vertegenwoordigers van de inheemse gemeenschappen braken op 15 mei af, waarna de inheemsen aankondigden met hun acties door te gaan. Sindsdien werden het protest en het antwoord daarop van de overheid steeds grimmiger.
Conventie 169 verplicht raadpleging inheemse volkeren
Conventie 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie verplicht de Peruviaanse overheid om de inheemse volkeren te raadplegen over de eventuele ontginning van natuurlijke grondstoffen op hun woongebied. De Peruviaanse overheid ratificeerde Conventie 169 in 1994. Een consultatie van de lokale bevolkingsgroepen heeft in het Amazonegebied echter nooit plaatsgevonden. De biodiversiteit en het leven van deze volkeren staat er op het spel. Voor de staat en betrokken bedrijven -waaronder het Franse oliebedrijf Perenco en het Spaanse REPSOL- lijkt het daarentegen allemaal niet snel genoeg te kunnen gaan. De potentiële winsten in het Peruviaanse Amazonewoud zijn dan ook enorm, in een mondiale context van grondstoffenschaarste.
Met een sneer naar het verzet van de inheemse volkeren stelde president García in een regeringsmededeling, verwijzend naar de grondwet, dat de “grondstoffen in Peru het bezit zijn van álle Peruvianen” en dat “alle Peruvianen baat moeten kunnen hebben bij de natuurlijke rijkdommen van het land”. De inheemse bevolking eist echter niet zozeer de alleenheerschappij over het Amazonewoud op, maar wel een stem in het ontwikkelingsproces van hun streek van herkomst. Alberto Pizango, hoofd van de koepelbeweging AIDESEP voor de inheemse volkeren van het Amazonegebied, stelt: “Wij zijn niet tegen ontwikkeling, maar wij willen ontwikkeling vanuit ons perspectief.”
Contact CATAPA
CATAPA kan de pers in contact brengen met Marijke Deleu en Thomas Quirynen.
Daan Janssens, coördinator CATAPA vzw – 0473/36 73 18
Foto’s van het bloedige conflict door Thomas en Marijke (hogeresolutiefoto’s zijn aan te vragen bij Daan Janssens op info@catapa.be): http://catapa.be/en/north-peru-killings
http://www.bbc.co.uk/mundo/america_latina/2009/06/090605_1643_indigenas_incidentes.shtmlhttp://www.democraciaglobal.org/index.php?fp_verpub=true&idpub=600
http://www.prensaindigena.org.mx/nuevositio/2009/06/04/peru-%C2%BFquien-viola-el-estado-de-derecho/
http://www.aidesep.org.pe/index.php?codnota=774
http://www.rpp.com.pe/2009-06-05-cuatro-policias-muertos-tras-enfrentamientos-con-nativos-en-bagua-noticia_186034.html
http://blog.dhperu.org/wp-content/2009/archivos/cartacidh_05junio.pdf
http://www.servindi.org
http://clavero.derechosindigenas.org/?p=1583
http://www.elcomercio.com.pe/noticia/296563/alan-garcia-dice-que-protestas-bagua-hay-intereses-internacionales
http://www.elcomercio.com.pe/noticia/296546/manifestantes-quedan-locales-estatales-apra-bagua-grande
http://www.rpp.com.pe/2009-06-05-emergencia-en-bagua-policias-mueren-y-pobladores-destruyen-inmuebles-noticia_186075.html
http://enlacenacional.com/2009/06/05/enfrentamiento-entre-policias-y-nativos-en-bagua-deja-tragico-saldo/
http://burbujasreloaded.wordpress.com/2009/06/05/mueren-nueve-policias-y-20-nativos-hasta-el-momento/ La selva en llamas (Crisis Amazónica)
http://www.adital.com.br/site/noticia.asp?lang=ES&cod=39101
Lees hier de Spaanse verklaring van de aartsbisschop van Trujillo, Monseigneur Miguel Cabrejos Vidarte.
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Check out more info about all this here. More Info
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
