Myrah Vandermeulen, 2 december 2018

CATAPA voor het klimaat!

Op 2 december zijn ook wij erbij om het klimaat te claimen! Het is dan de eerste dag van COP24, de Klimaatconferentie van de Verenigde Naties, en een kans voor België (niet enkel de politici, maar iedereen!) om te tonen dat we verandering – en vooral: actie – willen. Het zal de grootste Belgische klimaatmobilisatie ooit zijn, en daar zullen de Catapistas niet ontbreken.

Met CATAPA steunen we zowel lokaal als globaal de strijd voor onze planeet – hierin een onderscheid maken is namelijk moeilijk. Ons activisme tegen extractivisme^[1] (waaronder mijnbouw en olie-extractie) in Zuid-Amerika hangt nauw samen met onze bezorgdheid over de klimaatcrisis. De extractivistische industrie levert winsten aan multinationals, tegen zeer hoge kosten voor de mensheid en planeet.
Waarom is mijnbouw zo nefast voor onze planeet?

Mijnbouw is voor lokale gemeenschappen een vernietigend proces: ontbossing, water- en bodemvervuiling, schending van mensenrechten en gezondheidsproblemen zijn slechts enkele van de gevolgen. De mijnbouwindustrie berooft mensen van hun land, vervuilt rivieren – met rampzalige gevolgen voor visvangst, landbouw en de gezondheid van de bevolking door een gebrek aan drinkbaar water – en laat giftige stoffen zoals kwik en cyanide in de natuur vrij. In veel Latijns-Amerikaanse landen (Peru, Bolivia, Colombia, Brazilië, …) zijn de gevolgen zeer voelbaar. In Peru zijn vele lokale gemeenschappen rechtstreeks getroffen door mijnbouw en olie-extractie, en in Bolivia zien we de uitdroging van het Poopómeer, dat samengaat met destructieve sociale gevolgen voor de mensen die leven rond dit meer. Grote oorzaken voor de degradatie en het uiteindelijke verdwijnen van het meer waren mijnbouwoperaties, die hun toxische afvalwater in het meer dumpten waardoor de vissen stierven, en de klimaatverandering, die samen met het hoge waterverbruik door de mijnbouwindustrie het waterpeil jaarlijks deed afnemen.

Ook globaal zijn er grote gevolgen; het Amazone regenwoud wordt weleens de ‘longen van de Aarde’ genoemd – en een zeer groot deel van dit regenwoud wordt bedreigd door olie- en mijnbouwbedrijven. Deze bedrijven zijn immers verantwoordelijk voor ongeveer 10% van de ontbossing wereldwijd. Daarnaast is de mijnbouwindustrie erg energie-intensief, en zo verantwoordelijk voor een groot deel van de globale CO2-uitstoot.

Ook het gebruik van fossiele brandstoffen (zoals kool en olie) is een van de grootste vervuilers – en absoluut niet duurzaam, want deze grondstoffen raken uiteindelijk uitgeput. Hoewel er vele politieke akkoorden worden gesloten om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de klimaatopwarming tot 2°C (nog steeds te veel…) te beperken, worden de extractieve industrieën niet aangeraakt – terwijl zij de grootste vervuilers van onze planeet zijn. Hier wordt de rol van groot geld duidelijk, en de minachting die het kapitalisme kan tonen voor het leven zelf. Allerlei technische oplossingen voor het verminderen van CO2 in de atmosfeer zijn slechts symptoombestrijding; zolang de bron niet wordt aangepakt, komt er geen einde aan de vergiftiging van onze planeet.

Een transitie naar een post-extractivistische wereld dus! Maar, om duurzame energie mogelijk te maken, bestaat er nog steeds een nood aan metalen – hoe lossen we dit op? Een holistische visie op de klimaatproblematiek is een noodzaak: wanneer ‘oplossingen’ gepaard gaan met mensenrechtenschendingen, zijn we niet op het juiste pad.

We worden steeds aangemoedigd om meer, meer, meer te kopen, en producten worden geproduceerd om maar enkele jaren mee te gaan. Dit terwijl er al zoveel producten en grondstoffen op de markt en in onze handen zijn, die we kunnen hergebruiken. We moeten ook gewoon minder gebruiken. De producten die we maken zouden zo duurzaam mogelijk moeten zijn, met een lange levensduur waarbij repareerbaarheid een prioriteit is. Als laatste stap is uiteraard ook recycleren belangrijk, om de vraag naar nieuwe grondstoffen te temperen.

De afhankelijkheid van het economisch model op extractivisme moet worden afgebouwd en stopgezet. Een systeem gebaseerd op grondstoffenontginning bedreigt de leefbaarheid van onze planeet. Daarom is een nadruk op ‘degrowth’ noodzakelijk.
Verzeker je toekomst!

Met CATAPA zetten we ons in voor een duurzame toekomst, een waarin wij mensen op deze planeet kunnen blijven leven. Een transformatie van het kapitalistische systeem gebaseerd op consumerisme is noodzakelijk; een transitie naar degrowth en weg van fossiele brandstoffen maken hier deel van uit. Lokaal en globaal zijn geen afzonderlijke categorieën: klimaatschommelingen hebben lokale gevolgen, en lokale vervuiling draagt bij aan een aftakelende natuur en klimaat. Daarom stappen wij mee op 2 december. Als Europeanen voelen we de ergste gevolgen van de klimaatopwarming nog niet, maar net omdat wij ons in die geprivilegieerde positie bevinden (en omdat de Westerse landen een grote verantwoordelijkheid voor de ecologische crisis dragen), moeten we onze stemmen laten horen en eisen dat er actie wordt genomen. We doen dit uit solidariteit met anderen die wel al de harde gevolgen van de klimaatopwarming, en van de vaak getoonde minachting voor de natuur, voelen, maar ook uit solidariteit met alle mensen die er nog zullen bijkomen, en aan wie we een gezonde planeet willen nalaten.

Wij – en vele anderen – liepen al mee in de klimaatmars in Oostende in 2015, maar de politiek lijkt de ernst van de situatie te negeren. Zo worden er 3 jaar verder nog steeds elk jaar meer fossiele brandstoffen verbruikt en milieu vernield. Daarom is het belangrijk om nu in nog grotere getale aanwezig te zijn – deze crisis is te ernstig om ons niet te laten horen!  De Catapistas lopen mee om zich te laten horen voor getroffen gemeenschappen, voor onze planeet en onze toekomst, en tegen de extractieve industrie: ‘Yes to life and climate justice, no to mining and climate catastrophe!’
P.S.: Kom met ons mee naar de klimaatmars via dit event, en vergeet je ook niet hier te registeren: ‘Reclaim the trees’. Voor elke deelnemer plant BOS+ een vierkante meter bos.