Via mijnbouw kan de EU zich geen weg banen uit de klimaatcrisis 

In 2019 publiceerde de Europese Commissie haar Europese ‘Green Deal’, een actieplan waarin het klimaat- en milieubeleid en de initiatieven voor de komende jaren worden geschetst.

Ondanks lovenswaardige intenties dragen deze plannen het schadelijke en onlogische idee uit van ‘green growth’  en gaan ze uit van ‘business-as-usual’ verbruik van energie en materialen in de EU.

Europa’s Green Deal plannen, in hun huidige vorm, zullen leiden tot een dramatische toename van de vraag naar mineralen en metalen. De Europese Commissie reageert daarop door middel van een groot aantal nieuwe mijnbouwprojecten – zowel binnen als buiten de EU.

De keuze om mijnbouw in te zetten om de Green Deal uit te voeren, is een reden tot grote bezorgdheid voor alle burgers in de hele wereld.

Mijnbouwbedrijven hebben een sociale en ecologische impact in elk werelddeel. Zo is de sector verantwoordelijk voor grootschalige mensenrechtenschendingen, conflicten met en binnen de getroffen gemeenschappen en de uitbuiting van arbeidskrachten en de toename van sociaaleconomische ongelijkheid. De sector draagt ook in aanzienlijke mate bij tot de klimaatverandering, het wereldwijde verlies aan biodiversiteit en de waterschaarste.

De stijgende vraag naar grondstoffen en de plannen van de EU om daaraan te voldoen via nieuwe mijnbouwprojecten zullen die problemen doen verergeren. Door de mijnbouw getroffen gemeenschappen in Europa en hun bondgenoten in het maatschappelijk middenveld verzetten zich tegen de voortdurende expansie van de mijnbouwindustrie en stellen het dominante verhaal van onbeperkte groei en het beleid dat dit in stand houdt ter discussie.

Die verklaring schetst een maatschappelijke analyse van de huidige plannen van de EU en stelt voor hoe de EU de structurele problemen kan aanpakken die aan de basis liggen van het eindeloze mijnbouwbeleid en het tij kan keren naar een meer rechtvaardige en duurzame toekomst.

Deze aanbevelingen houden onder meer in dat het van cruciaal belang is dat de EU en de lidstaten het recht van gemeenschappen op vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemming, met inbegrip van het recht om “nee” te zeggen, in de wet verankeren, en dat zij dringend maatregelen nemen om de vraag naar – en het verbruik van – grondstoffen in Europa absoluut te doen dalen.

We moeten dringend onze energie-, transport- en economische systemen overschakelen op hernieuwbare energiebronnen, maar als we vertrouwen op de uitbreiding van de mijnbouw om te voldoen aan de materiële behoeften van de overgang naar hernieuwbare energiebronnen, zullen we het onrecht, de vernietiging en de gevaarlijke veronderstellingen die de klimaatcrisis in de eerste plaats hebben veroorzaakt, opnieuw in de hand werken.

We zijn solidair met bondgenoten in het Noorden en Zuiden en roepen samen op tot:

• het recht om nee te zeggen voor alle gemeenschappen die met mijnbouw worden geconfronteerd en de eerbiediging van het recht van inheemse volkeren op FPIC;

• het vastleggen in de wetgeving en verwezenlijken van bindende doelstellingen door de EU om de overconsumptie van materialen te verminderen in overeenstemming met de grenzen van de planeet en haar mondiale eerlijke aandeel;

• het centraal stellen van rechtvaardige groeistrategieën en niet “green growth” of “decoupling”, in de klimaatmaatregelen van de EU;

• het stopzetten van EU-subsidies voor mijnbouw en ondemocratische industriële allianties…;

• het behandelen van mineralen en metalen als gemeenschappelijke, publieke goederen;

• De invoering van maatregelen om mijnafvalverplichtingen te verhelpen en zo ervoor te zorgen dat alle mijnterreinen naar behoren worden hersteld, zodat ze gemeenschappen en hun omgeving niet verder kunnen verontreinigen en schade toebrengen;

• De garantie dat de vraag van de EU naar grondstoffen geen impact heeft op gemeenschappen en ecosystemen in het Zuiden en dat er rechtsmiddelen beschikbaar zijn wanneer er zich toch schendingen voordoen…

Lees onze gezamenlijke verklaring voor meer informatie, getekend door meer dan 180 gemeenschappen, organisaties en academici:

‘Het aanmoedigen van destructieve mijnbouw: ‘Het maatschappelijk middenveld van de EU hekelt EU-grondstoffenplannen in de Europese Green Deal’ – Geschreven door de Yes To Life No To Mining Europese Werkgroep.