Speakers Tour 2022 Overzicht
De Speakers Tour 2022 was een groot succes! Heel erg bedankt dat jullie dit mogelijk hebben gemaakt! Wat een prachtige editie.
Dit jaar nodigde Catapa twee milieuactivisten, Mirtha en Rosas uit Cajamarca, Perú, uit om te praten over hun strijd en om deze onder de aandacht te brengen.
Zij deelden hun verhaal over de strijd tegen grootschalige mijnbouw in Perú en vertelden hoe het opkomen voor hun rechten gepaard gaat met het risico en de angst om geïntimideerd, gestigmatiseerd en vervolgd te worden. Tijdens hun bezoek spraken zij met studenten, lokale en Europese politici, de pers, maatschappelijke organisaties en geïnteresseerde burgers.
Laten we alles eens samenvatten:
Eindelijk is de dag aangebroken: onze gasten zullen in België aankomen. In tijden van Covid is dit geen gemakkelijke opdracht. Wanneer Rosas, Mirtha en Maxime in Cajamarca, Perú, op het eerste vliegtuig naar Lima moeten stappen, wordt Mirtha en Maxime de toegang geweigerd. Rosas kan er wel door en legt zijn eerste transcontinentale reis helemaal in zijn eentje af! Gelukkig vinden we vluchten om Maxime en Mirtha de volgende dag op een vliegtuig te krijgen. ‘s Avonds gaan we Rosas ophalen op Brussels Airport, maar hij komt niet op de verwachte tijd door de aankomsthal! Dan horen we dat zijn vlucht uit Lima vertraging heeft en dat hij zijn aansluitende vlucht heeft gemist. Vier uur later dan gepland, komt hij toch eindelijk aan! Wat een avontuur, welkom in België Rosas, zo benieuwd naar al je verhalen en de wijsheid die je met ons gaat delen.
Aankomst Mirtha & Maxime:
Goed nieuws, we hebben gehoord dat Mirtha en Maxime deze keer wel aan hun reis konden beginnen en in de avond zullen aankomen. Met Rosas zijn we al begonnen met de voorbereidingen voor de presentaties die hij tijdens zijn verblijf hier zal geven. Het lijkt wel of hij de zon heeft meegenomen, want sinds zijn aankomst hebben we alleen maar strakblauwe luchten en zonneschijn gehad. Hij heeft ons zoveel te vertellen en ook veel vragen te stellen. ‘s Avonds worden Mirtha en Maxime eindelijk opgehaald aan het station van Gent. We vieren het met een berg Belgische frieten. Onze sprekers zijn eindelijk herenigd, de tour kan beginnen!
EEB Evenement
Onze Peruaanse milieuactivisten, samen met inheemse vertegenwoordigers uit Rusland en Guatemala, komen bijeen met Europarlementariërs om hun verhalen te delen over hun strijd in de frontlinie om hun gemeenschappen te beschermen tegen destructieve mijnbouwprojecten.
Zij eisen een strengere wetgeving op het gebied van batterijen, waarin de stemmen en ervaringen van de getroffen gemeenschappen een centrale plaats innemen. In het kader van de “social licence to operate” (SLO), een niet-bindende vrijwillige verbintenis tot “goede praktijken”, kunnen bedrijven hun activiteiten groenwassen. Internationale vrijwillige normen voor verantwoord ondernemen hebben geen effect gehad op milieu- en mensenrechtenschendingen in de toeleveringsketens.
De delegatie benadrukte dat koper, bauxiet en ijzer binnen de voorgestelde due diligence-verplichtingen moeten blijven vallen. Zij vestigde ook de aandacht op de noodzaak om verplichtingen inzake klimaateffecten op te nemen.
Lees het volledige artikel hier!
Publieke actie
“Het volk verkondigt dat water leven is, omdat mijnbouw vervuilt en verontreinigt…”
Als men aan Cajamarca denkt, denkt men aan Carnaval. Als carnavalshoofdstad van Peru is het niet verwonderlijk dat we deze carnavalscultuur ook terugvinden in de strijd van de activisten tegen de mijnbouwbedrijven. Er zijn tientallen carnavalsliedjes geschreven over de verdediging van het water en de mensenrechten. Kunst is een van de krachtigste vormen van protest, en dat is al honderden en honderden jaren zo. Muurschilderingen, liederen, verhalen, poëzie, schilderijen, alle vormen van kunst kunnen krachtige manieren zijn om te protesteren. Denk aan de impact die Máxima Acuña had toen ze haar verhaal zong toen ze de Goldman Environmental Prize won in plaats van het te vertellen…
En het is dat stukje Cajamarca-cultuur en kunst als krachtige manier van protest, dat we op de eerste vrijdag van onze Speakers Tour naar het Sint-Pietersplein in Gent haalden. We zongen typische carnavalsverzetsliederen uit Cajamarca over de verdediging van hun rivieren, meren en land als opening van onze tournee en uit solidariteit met Cajamarca. ¡Agua si, oro no!
KICK-OFF
Na deze mooie publieksactie kon de Tour echt van start gaan! In een mooi kader in de Sint-Pietersabdij kwamen we allemaal samen om onze gasten voor het eerst echt te leren kennen. Na enkele leuke introducties door Truike als mede-organisator van de Speakers Tour, Charlotte, als partnercoördinator, en Maxime als GECO in Cajamarca, kregen we eindelijk de kans om de verhalen van Mirtha en Rosas uit eerste hand te horen!
Mirtha, directeur van onze partner GRUFIDES, vertelde ons over de schoonheid van Cajamarca, een district in de noordelijke Andes van Peru, en hoe het te lijden heeft onder mijnbouwactiviteiten. 23,9%, bijna een kwart van Cajamarca, is al verkocht aan mijnbouwbedrijven! Mirtha vertelde ons over de gevolgen van deze mijnbouwactiviteiten in haar regio, in een zeer emotionele toespraak, en liet ons allemaal zien waarom we moeten blijven vechten tegen mijnbouwprojecten.
Toen was het de beurt aan Rosas. Rosas komt uit de Vallei van Condebamba in Cajamarca. Hij vertelde ons hoe hij zijn leven heeft gewijd aan de strijd tegen formele, informele en illegale mijnbouwprojecten in zijn regio, hoe hij maandenlang in de bergen heeft doorgebracht te midden van duizenden van zijn collega’s en hoe hij het mijnbouwbedrijf heeft doen vertrekken, en hoe hij al 5 keer aan de schandpaal is genageld omdat hij zijn land verdedigde. Hij vertelde ons hoe de producten uit zijn vallei volledig vervuild zijn met zware metalen, en hoe deze producten worden geëxporteerd en zelfs in Carrefour in België worden verkocht! Hieruit blijkt eens te meer dat de strijd tegen de mijnbouw niet iets van ver weg is, maar iets dat ons allemaal aangaat, want ook wij eten deze vervuilde avocado’s. ¡La lucha es de todxs! (De strijd is van ons allen)
Ontbijt met een Rebel
Het eerste publieke evenement van de tour! Een traditioneel onderdeel: het jaarlijkse Ontbijt met een Rebel, onderdeel van het Gentse Belmundo Festival! Samen met partners FOS, GAPP, Linx+ & Cubanismo plaatsten we 6 rebellen rond aparte tafels. De rebellen hadden allemaal een interessant persoonlijk verhaal met een link naar mensen- en natuurrechten. De deelnemers konden genieten van een Palestijnse brunch, terwijl ze luisterden naar deze inspirerende verhalen. Twee van die rebellen waren Rosas & Mirtha! Hun verrijkende verhalen toonden de sterke verwevenheid tussen mensen- en natuurrechten, vanuit een Peruaans perspectief.
Toeristische uitstap in Gent
Onze gidsen Alberto en Silke namen Mirtha en Rosas mee op rondleiding in Gent. Beiden waren zeer geïnteresseerd in hoe de stad aan het veranderen is in een meer voetgangers- en fietsvriendelijke stad. En hoe het watersysteem in Gent werd heraangelegd met het oog op recreatie en duurzaamheid. We dronken een warme chocolademelk en aten Belgische wafels om op te warmen!
Bel-LATAM Netwerk
Mirtha nam deel aan haar eerste Bel-LatAM Netwerk bijeenkomst op het kantoor van 11.11.11. Ze was verrast door de vele mensen die Grufides kennen en al eerder met Mirtha Vasquez hebben samengewerkt. Mirtha was zeer enthousiast over de film waarin Maxima Acuña uit Cajamarca voorkomt, om zo ook de connectie te maken met de vertoning hier in Brussel. Mirtha eindigde de bijeenkomst met het delen van vele verhalen en anekdotes over de analfabeten die getroffen worden door de mijnbouw en die zeer kwetsbaar zijn in hoe ze zichzelf kunnen beschermen omdat ze geen toegang hebben tot de Spaanse taal, documenten of gegevens. En hoe mijnbouw wordt voorgesteld als nodig voor de zogenaamde “groene overgang”, maar in werkelijkheid weer hun grondgebied aantast. Onze internationale steun is meer dan ooit nodig.
Studenten Evenement Leuven
Rosas reisde naar de KU Leuven om een treffende getuigenis af te leggen over de impact van verschillende mijnbouwprojecten op zijn gemeenschap en hun collectieve verzet. In de tweede helft van het evenement werden de studenten uitgedaagd om de banden tussen het extractivisme en hun universiteit in vraag te stellen.
Lees het volledige artikel hier!
Strategische vergadering Perú WG
De leden van de Peru WG kwamen voor de eerste keer in levende lijve bijeen!!! We hadden de kans om rechtstreeks van Rosas te horen over de huidige situatie in de Valle de Condebamba, waar de gemeenschappen worden bedreigd door informele mijnbouw en we luisterden naar Mirtha die ons bijpraatte over de nieuwe bedreigingen van de ondergrondse mijnbouw die Yanacocha wil beginnen. Daarna hebben we gebrainstormd over verdere activiteiten die de Working Group kan ondernemen om de strijd van onze vrienden te steunen.
Ronde Tafel
Op 8 maart, ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag, hebben we geluisterd naar de getuigenissen van defensoras uit Peru, Colombia en Nederland/Bolivia. Zij deelden verhalen over klimaatactivisme en hun ervaringen en strijd binnen de verdediging van hun territoria, om solidariteit te bevorderen en verschillende strijden voor gerechtigheid met elkaar te verbinden. Ze spraken ook over de vitale rol van vrouwen in het activisme.
Studenten evenement in Antwerpen
Rosas geeft een krachtige getuigenis aan studenten van de Universiteit Antwerpen. Na een vraaggesprek nemen de studenten deel aan een burgerraad, waarin ze zich kritisch uitlaten over de band tussen mijnbouw en hun universiteit. Willy gidst Rosas door Antwerpen en ze dineren nadien in het restaurant Via Via.
Ontmoeting met Quinoa
Mirtha had een ontmoeting met Quinoa, een van de partners van Grufides, om de lopende projecten van Grufides voor te stellen, een update te geven over de huidige situatie in Cajamarca en het programma te bespreken van het zomerproject van Quinoa voor een groep Belgische vrijwilligers.
Boerderij bezoek
Rosas had een ontmoeting met boeren van Boerenforum, een collectief van boerenorganisaties die in Vlaanderen een reeks agro-ecologische methoden toepassen, om kennis en praktijken uit te wisselen. Agro-ecologie is niet alleen een praktische wetenschap waarbij geen chemicaliën en pesticiden worden gebruikt, maar ook een sociale beweging. Agro-ecologie roept op tot de volledige ontmanteling van het industriële voedselsysteem en de groene revolutie, met zijn focus op voedselproductie en winst boven toegang en de rechten van de natuur.
De delegatie bezocht verschillende boerderijen in de regio, waaronder een bio-zuivelboerderij die een verscheidenheid aan agro-ecologische producten maakt, waaronder zijn eigen heerlijke ijs! De delegatie deelde hun ervaringen met het werken binnen een verscheidenheid aan landbouwsystemen en omgevingen. Ze bespraken ook verschillende barrières die de verdere schaalvergroting van agro-ecologie in zowel de Europese Unie als Peru in de weg staan, waaronder toegang tot technische kennis en expertise, financiële steun, land, water en schadelijke wetgeving die destructieve industriële landbouw voorrang blijft geven op het milieu.
H-LEP en NEMO
Mirtha en Rosas namen deel aan een deskundigenpanel op hoog niveau (H-LEP) over het recyclen van mijnafval, georganiseerd door het EU Horizon 2020 NEMO-project. Mensen uit de academische wereld, de industrie, het maatschappelijk middenveld, de Europese Commissie en de Verenigde Naties zaten samen met onze Peruaanse gasten aan tafel op zoek naar een mondiaal perspectief op de herwaardering van mijnbouwresiduen. Mirtha was uitgenodigd als spreker en presenteerde de realiteit van het mijnafval en de strijd van de gemeenschap in Cajamarca. Ze eindigde haar presentatie met vier aanbevelingen voor de Europese Commissie:
- bescherm de mensenrechten
- zorg voor zinvolle participatie van de gemeenschap
- geef de gemeenschap de kracht om inheemse kennis te erkennen en en nieuw leven in te blazen.
Na Mirtha’s presentatie presenteerden de andere drie sprekers een voorstel voor het recyclen van mijnafval in Bolivia, de recycling van mijnafval in Zweden en de levenscyclusbeoordeling om de impact van het recyclen van mijnafval te evalueren.
Na de presentaties namen Mirtha en Rosas deel aan rondetafelgesprekken om hun perspectieven en ervaringen verder toe te lichten. Hun ontmoeting was voor velen een reality check van de situatie aan het begin van onze metaalvoorzieningsketen.
Yes to Life No to Mining netwerk
Mirtha ontmoette gelijkgestemde activisten van het Yes to Life No to Mining netwerk (YLNM) in de middag en avond. Het was een internationale hybride bijeenkomst, met mensen uit Brussel, het Verenigd Koninkrijk, Finland, Spanje, België, Ierland, Bolivia, Peru, en nog veel meer Europese en niet-Europese landen. Het doel van de bijeenkomst was het op één lijn brengen van inzichten en strategieën over het “Recht om Nee te Zeggen” (RTSN – Right To Say No). Mirtha beschreef pijnlijk de afwezigheid van het RTSN in Cajamarca en Perú in het algemeen en beschreef levendig de gevolgen van deze leemte. Ons begrip van de RTSN groeit snel, net als de vraag naar meer metaal voor de groene transitie om klimaatverandering te bestrijden. We moeten nog veel leren, maar we weten zeker dat gemeenschappen als Cajamarca, en mensen als Mirtha en Rosas, het heft in eigen handen moeten hebben als het gaat om beslissingen over de winning van hun hulpbronnen en de kwaliteit van hun leven. Zij moeten het recht hebben om nee te zeggen. #R2SN
Lunch met het stadsbestuur van Gent
Die dag hadden we een lunchvergadering met onze sprekers en mensen van de Stad Gent, waaronder een onderminister van internationale samenwerking!
Meer daarover hier!
Pago a la tierra (Betaling voor het land)
Op de laatste zaterdagochtend, een zonnige ochtend die aankondigde dat de lente er eindelijk aankomt, namen we een bus naar een piepklein veerbootje om het natuurreservaat van de Leie te bezoeken en onze Speakers Tour af te sluiten met een intieme ceremonie, een “pago a la tierra”. In de Peruaanse cultuur bedank je tijdens deze “pagos a la tierra” de Aarde voor alles wat ze je gegeven heeft en vraag je om je ook in de toekomst te blijven helpen. We lieten wat typisch Peruaans voedsel rondgaan, zaden uit Cajamarca, bloemen, natuurlijke producten, en Cajamarcaanse instrumenten, en uitten onze dankbaarheid voor deze laatste twee weken, voor alles wat we geleerd en gedeeld hebben, en beloofden dat we deze strijd altijd samen zullen voortzetten.
Tripje naar Brugge
Rosas en Mirtha bezochten Brugge en waren gefascineerd door de charme van deze kleine stad in Vlaanderen: het historische centrum, de geplaveide straten… We hadden een lekkere lunch en deelden daarna opnieuw een wafel! Het was een erg leuke dag waarin we anekdotes van de tour deelden.
Restart Party
CATAPA heeft samen met Bos+, Repair&Share, De Transformisten en Avansa op de Restart Party in Antwerpen een voorproefje gegeven van hoe een systeem zonder groei eruit zou zien.
Terwijl reparateurs in het Repair Café probeerden om elektro-apparaten weer aan de praat te krijgen, ging onze workshop dieper in op de gevaren van geplande veroudering voor mens en milieu. We stonden stil bij de acties die nodig zijn om politici en bedrijven wakker te schudden en de reset-knop in te drukken. Rosas en Mirtha deelden hun verhaal en na afloop gingen we naar de gezellige Kringwinkel van @Circuit.
Einde van de Tour
De tournee is voorbij. Heel erg bedankt dat jullie dit mogelijk hebben gemaakt! Wat een prachtige editie. Dank aan jullie allen die op vele verschillende manieren geholpen hebben. Wat een voorrecht om ze deze keer hier te hebben gehad en wat een vreugde om het met zovelen te hebben kunnen delen.
DANK AAN ALLE GEWELDIGE CATAPISTAS!!!! Voor de geweldige organisatie! En de superleuke activiteiten en initiatieven!!!