Sinds de stemming over het vredesakkoord is geweest gaat de campagne voor de Consulta popular een sneltreinvaart. Het is voor de Ibaguereños duidelijker dat ‘Vota no’ doelt op de Consulta popular minera. Daarnaast willen meer en meer mensen publiciteit op en in hun huizen, auto’s en winkels.
Groeiend protest en steun voor de Consulta popular
Het straatbeeld van Ibagué spreekt zich steeds meer uit tegen de mijnbouw en de Consulta popular is steeds meer aanwezig. De gota’s (posters en flyers van waterdruppels) en muurschilderingen over mijnbouw en zijn op steeds meer plekken te zien. De stapels flyers, posters en stickers vliegen de deur van het campagne-kantoor uit. Het comité gaat van charla naar charla (praatjes/presentaties) op scholen waar ouders bij elkaar komen, vereda’s, wijkbijeenkomsten, colleges op de universiteit en andere plekken waar veel mensen bij elkaar komen. De vergaderingen over de campagne voor de Consulta popular zijn inmiddels verplaats van het campagne-kantoor naar een audiotorium van de universiteit. Dit is ook hard nodig. De zaal heeft stoelen voor 400 mensen maar dat was afgelopen vrijdag niet genoeg. Zo’n 500 mensen kwamen naar de bijeenkomst om hun bijdrage te leveren aan het vermeervoudigen van de informatie over mijnbouwproblematiek en de Consulta popular.
Daarnaast is ook de gemeente actief begonnen om mensen op te roepen om te gaan stemmen op 30 oktober. Dit doet de gemeente door middel van flyers en reclame op billboards en in bushokjes. Deze oproep is enkel een uitnodiging om te gaan stemmen waarbij geen stemadvies wordt gegeven. Daarnaast merken we ook dat tijdens bijeenkomsten al voor dat iemand van Comité Ambiental aan het woord is geweest mensen hun zorgen uiten over de mijnbouwplannen in hun gemeente en een oproep doen om te gaan stemmen op 30 oktober. Dit betekend dat meer en meer mensen de informatie aan het bestrijden is. Waar we natuurlijk uitermate blij mee zijn.
Het straatbeeld, het aantal mensen dat aan geeft mee te willen helpen campagne voeren en op straat en tijdens charla’s; een luid No a la mina! laat denken dat de Consulta popular makkelijk te winnen is. Toch bestaat er nog een groot obstakel; de opkomst. Enkel een grote nee! is niet genoeg. Minimaal 130.000 mensen (33%) zullen hun weg naar de stembus moeten vinden wil de Consulta popular geldig zijn.
De opkomst
Colombia heeft wereldwijd een van de laagste opkomstpercentages en tijdens de Plebiscito over de vrede stemden maar 37% van de stemgerechtigden. Dat terwijl de Plebiscito weken lang de nationale media heeft beheerst en zelfs veel internationale aandacht heeft gekregen. De opkomst in Ibagué was relatief ‘hoog’, namelijk 46,49%. Maar zullen deze mensen minder dan een maand later nog een keer gaan stemmen?
Stemmen kan niet altijd om de hoek.
De campesinos in de vereda’s moeten vaak ver reizen om hun stem uit te kunnen brengen. Maar ook voor mensen waarvan het cedula (persoonsbewijs) aan de andere kant van de stad is geregistreerd is stemmen een behoorlijke klus. We horen vaak dat mensen minimaal een uur onderweg zijn om naar de plek af te reizen waar ze hun stem uit kunnen brengen. Daarnaast horen we vaak dat mensen helemaal geen cedula in Ibagué hebben terwijl ze daar wel wonen. Iemand machtigen bestaat helaas niet tot de mogelijkheid.
Atypische verkiezingen
De Consulta popular is een zogenaamde ‘elecciones atípicas’. Dit zijn verkiezingen die op lokaal niveau plaatsvinden en gaan over bijvoorbeeld het verkiezen van een burgemeester. Dit heeft als gevolg dat maar de helft van het aantal tafels per stempunt zal worden ingezet. De ervaring leert dat de meeste mensen gaan stemmen tussen 2 en 4 uur ’s middags, met de grootste piek tussen half 4 en 4. De halvering van de tafels kan zorgen voor lange rijen. Om 4 uur sluiten de stemlokalen en helaas ook voor de mensen die op dat moment in de rij staan. Dit kan ervoor zorgen dat mensen die wel hun weg naar de stembus vinden uiteindelijk toch niet kunnen stemmen. Daarom roepen we iedereen ook op om vroeg te gaan stemmen.
Informatie over mijnbouwplannen en Consulta popular
In Colombia bestaat geen stemplicht en een oproepingsbrief of stempas wordt niet thuisgestuurd. Colombianen moeten dus via de media, campagnecomité´s, publiciteit op straat en gesprekken met vrienden en familie te weten komen dat een stemming plaats gaat vinden. Het is daarom belangrijk dat de informatie over de Consulta popular en de mijnbouwplannen verspreid wordt. Ondanks dat de mijnbouwproblematiek en de Consulta popular steeds meer leeft onder de Ibagurenos komt het nog steeds regelmatig voor dat mensen nog niet (helemaal) op de hoogte zijn van de toekomstplannen die Anglogold Ashanti voor de regio in petto heeft. Ook denkt een enkeling dat het gaat om een kleinschalig en verantwoord project dat enkel in naburige gemeente Cajamarca wordt uitgevoerd. Maar deze informatie is tegenstrijdig met de daadwerkelijke plannen van het mijnbouwbedrijf waarbij 53% van het grondgebied van Ibagué geconcessioneerd is voor grootschalige mijnbouw met gebruik van explosieven en chemicalien.
Daarnaast weet nog niet iedereen dat ze het recht hebben om te stemmen over de grootschalige mijnbouw in Ibagué en nog minder weten wanneer dat precies kan. De verandering van de datum (de oorspronkelijke datum was 2 oktober maar moest de Consulta popular moest verplaats worden vanwege de Plebiscito) heeft voor veel verwarring gezorgd. Op de dag van de Plebiscito kregen we ook veel vragen van mensen waar ze konden stemden over de mijnbouw omdat ze dachten dat het op dezelfde dag zou zijn. Gelukkig merken we dat steeds meer mensen op de hoogte zijn van de datum van de Consulta popular.
Comité por la abstención
Naast niet gaan stemmen vanwege de praktische redenen of omdat de informatie hen niet is toegekomen bestaat voor een aantal mensen ook een meer politieke reden om niet te gaan stemmen. Omdat de burgemeester van Ibagué de Consulta popular mogelijk heeft gemaakt zien sommigen het als een politiek platform van diezelfde burgemeester. Het niet eens zijn met het beleid van de burgemeester of zijn manier van werken kan daarom een motief zijn om niet te gaan stemmen.
Naast het Comité por el No, waar Comité Ambiental deel van uitmaakt, heeft ook een Comité por la abstencion zich geregistreerd. Dit comite roept op om niet te gaan stemmen en de baas van Anglogold Ashanti in Tolima maakt hier deel van uit. In plaats van de Consulta popular minera noemen ze het Consulta de Jaramillo (Jaramillo is de burgemeester van Ibagué) Het Comité beweerd dat de Consulta popular illigaal is en dat de vraag die aan de Ibaguereños wordt voorgelegd niet juist geformuleerd is. Dit terwijl de administratieve rechtbank van Tolima zowel de Consulta popular als de daarbij behorende vraag heeft goedgekeurd. Ook benoemd dit comité de kosten van de Consulta popular en laat denken dat dit door de gemeente Ibagué betaald wordt terwijl dit door de centrale overheid betaald moet worden. Naast deze ‘argumenten’ noemen ze nog een aantal economische reden om niet te gaan stemmen die afgezien van dat ze voor een groot deel gebaseerd zijn op onwaarheden niets met mijnbouw te maken hebben.
Op dit moment horen we niet ontzettend veel steun voor het comite por la abstencion en we horen zelfs vaker dat mensen die normaal nooit gaan stemmen nu wel willen gaan stemmen. Mensen zijn steeds meer geinteresseerd in het thema. Daarnaast vind men het fijn dat de campagne geen politieke campagne is in de zin van het niet iets is van een politieke partij of politicus.
Hoeveel mensen hun weg naar de stembus zullen vinden zal af hangen van wat er nog allemaal gaat gebeuren. Welke leugens/ideeen gaat het Comité por la abstención nog verspreiden?