Update: de bedreigingen gericht aan de familie van Don Wilder blijven doorgaan…

Eerder deelden we reeds het bedroevende nieuws dat Johan Ferney Aguilar González op 3 september werd vermoord. Daags nadat zijn vader, don Wilder Antonio Aguilar Rodríguez, een aanklacht indiende tegen de Canadese multinational Mirandagold voor het uiten van bedreigen gericht aan hemzelf en zijn familie. Wilder is de sociale leider van Vereda Santa Filomena, een gemeenschap binnen het dorp Falan in Colombia, dat zich verzet tegen mijnbouw in hun leefomgeving en momenteel via legale procedures de exploratieve werken van de multinational op hun grondgebied tracht tegen te houden. 

Tot nu toe werd er nog niemand beschuldigd voor de moord. Het onderzoek is nog volop aan de gang, maar voor de inwoners van Santa Filomena is het duidelijk wie hierachter zit. In een interview met Luis Carlos Barrero, vrijwilliger bij onze partnerorganisatie Comité Ambiental en Defensa de la Vida de Tolima, vertelt Wilder over de impact van de moord op zijn familie en zijn gemeenschap. Die is natuurlijk groot. Zijn familie is verscheurd door het verdriet en er heerst veel angst in de gemeenschap en ver daarbuiten. Maar ondanks alles blijft Wilder doorgaan met de strijd voor een betere toekomst van zijn gemeenschap. Bekijk hieronder het interview. 

Interview Wilder

Alsof dit allemaal nog niet genoeg was, kreeg Wilder opnieuw met serieuze bedreigingen te maken. Zijn familie wordt nog steeds niet met rust gelaten. De Colombiaanse overheid onderneemt duidelijk niet voldoende om milieu- en mensenrechtenverdedigers te beschermen. Samen met onze partners eisen we van de nationale autoriteiten en van president Petro om dringende maatregelen te nemen voor de bescherming van het leven van Wilder en zijn familie.

In Falan is, net als andere delen van het land, het verdedigen van de eigen leefomgeving een activiteit met hoog risico geworden. Mensen kunnen hun huizen amper verlaten en voelen zich continue onveilig. Het recht op leven en het verdedigen van de eigen leefomgeving tegen bedreigen van buitenaf zijn echter mensenrechten.

De Colombiaanse staat heeft de plicht om deze vrijheden van alle Colombianen te beschermen. Lees hier de aanklacht van onze partners en hun eis voor rechtvaardigheid na de nieuwe bedreigingen: Comunicado a la opinión pública (in het Spaans).

Het recht om 'nee' te zeggen

We steunen gemeenschappen hun recht om ‘nee’ te zeggen tegen mijnbouw en het maatschappelijke systeem dat mijnbouw noodzakelijk maakt. In de Andesregio én hier!

Leer meer over de campagne

Glencore ondermijnt mensenrechten, met steun van banken in België

Mijnbouwbedrijf Glencore en haar financierders zijn verantwoordelijk voor milieu- en mensenrechtenschendingen in Peru en Colombia. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Oxfam, Fair Finance International, Cinep, Censat en Cooperacción. Om activisten uit Peru en Colombia te ondersteunen bij gesprekken met BNP Paribas Fortis organiseerden we samen met FairFin en Extinction Rebellion Gent een actie.

Als gevolg van de mijnbouw van Glencore zijn duizenden inheemse bewoners van hun land verdreven. Zij die wel nog in de nabijheid van de mijnen wonen, kampen met een groot aantal gezondheidsproblemen als gevolg van de giftige stoffen in de lucht, de bodem en het water. Het gaat meer bepaald om een steenkoolmijn in Colombia (Cerrejón) en een kopermijn in Peru (Antapaccay-Tintaya).

In theorie doet Glencore zich voor als een ‘verantwoord bedrijf’ en ondertekent het internationale verdragen die mensenrechten zouden moeten beschermen. Maar in de praktijk zien we dat de mijnbouwreus onvoldoende actie onderneemt om ervoor te zorgen dat haar dochterondernemingen de mensenrechten daadwerkelijk respecteren.

Ook Europese banken en investeerders ontlopen hun verantwoordelijkheid, door onvoorwaardelijk in Glencore te investeren. Ze strijken de winsten op, maar roepen het bedrijf niet ter verantwoording wanneer het mensenrechten schendt of het milieu onomkeerbaar schaadt. Bijna de helft van alle leningen aan Glencore wordt door Europese banken en investeerders verstrekt. Het is aan deze investeerders om voorwaarden op te leggen aan hun financiële steun, zodat zowel het milieu als de lokale gemeenschappen worden beschermd, of het bedrijf niet langer financieel te steunen.

Ook banken actief in België zijn betrokken. Zo had BNP Paribas in juni 2023 maar liefst 6,3 miljoen euro aan aandelen in handen. Tussen 2016 en 2023 heeft de bank leningen en underwritings (het helpen uitschrijven van obligaties) gegeven aan Glencore ter waarde van meer dan 2 miljard euro.

Daarom ondersteunden we de vertegenwoordigers uit Peru en Colombia. FairFin, Broederlijk Delen en Oxfam Novib gingen in gesprek met BNP in Brussel, al is dat relatief: last minute verkoos de bank een video call. In solidariteit met de delegatieleden versterkten CATAPA, FairFin, Grootouders voor het Klimaat en Extinction Rebellion Gent ook hun stem ook met een symbolische actie aan de deur van het kantoorgebouw. Samen roepen we de bank op om haar verantwoordelijkheid te nemen en de schade die zij mee gefinancierd heeft te erkennen, en om de schadelijke activiteiten van Glencore niet langer te steunen.

De actie ontstond uit de #bankswithoutmining vrijwilligers werkgroep van CATAPA, in nauwe samenwerking met FairFin en de creatievelingen van Extinction Rebellion Gent. Vele vrijwilligers werkten de laatste maanden mee in de werkgroep. Catapistas (in de breedste zin van het woord, inclusief FairFin en XR) doken in de divestment matier, bedachten een actieconcept en werkten het samen uit tot deze actie.

Tenslotte willen we, net als de delegatieleden deden tijdens de actie, benadrukken dat dit om meer gaat dan enkel BNP Paribas Fortis en Glencore: we moeten er naar streven om de financiering van destructieve mijnbouw onmogelijk te maken.

Wat kan je zelf doen?

Glencore heeft de Colombiaanse staat al meermaals aangeklaagd wanneer ze niet akkoord gaan met beslissingen die Colombianse gemeenschappen beschermen tegen hun mijnbouwpraktijken. Dit deden ze vorige maand opnieuw, eis met ons dat ze hun klacht laten vallen. Lees meer en teken de petitie

Deze actie was onder andere het resultaat van de inzet van heel wat vrijwilligers, onze Catapistas. Wil je jouw energie ook op onze divestment werkgroep loslaten? Word vrijwilliger en sluit je aan bij #bankswithoutmining in onze Slack omgeving.

Meer media van de actie – foto’s: FairFin

Overwinning in de volksraadpleging voor de Chocó Andino (20/8/2023)

door: Danila Andagoya en Gregory Jiménez van Red de jóvenes del Chocó Andino (RJCA)

De overwinning in de volksraadpleging (consulta popular) over het verbod op metaalmijnbouw in de Chocó Andino tijdens de verkiezingen van 20 augustus in Quito heeft enorm veel betekenis. Het zorgt voor grote vreugde bij de verdedigers van het milieu, de mensenrechten en het natuurlijke en culturele erfgoed. Ongeveer 70% van de bevolking van Quito koos voor het beschermen van de Chocó Andino door mijnbouw te verbieden.

Het jongerennetwerk van de Chocó Andino (RJCA) is een grassroots organisatie die bestaat uit meer dan 50 jonge leiders, vrouwen, mannen en diverse mensen die in dit gebied leven. We werken sinds 2016 aan fundamentele kwesties om het gebied te versterken. We zijn erg blij met de resultaten die op democratische wijze bereikt zijn dankzij het uitoefenen van het recht op volksraadpleging.

We waren vanaf begin betrokken bij de consulta popular, en hebben belangeloos elke vorm van hulp geboden aan de verdedigers die maandenlang waakzaam zijn geweest op de punten van verzet, we hebben mensen binnen en buiten het gebied geïnformeerd over de gebeurtenissen en de voortgang van de campagne Quito Sin Minería. Als RJCA hebben we deelgenomen aan marsen, sit-ins, het verzamelen van handtekeningen om de volksraadpleging af te dwingen, het begeleiden van de toezichthoudende instanties voor de validatie van handtekeningen, het maken van muurschilderingen voor de campagne en het in gesprek gaan met mensen over de volksraadpleging thuis.

Met de afsluiting van de Consulta Popular en de gunstige resultaten voor de natuurrechten van zowel de Chocó Andino als de Yasuní, zien we nog steeds een grote uitdaging. Het collectief RJCA moet als bewoners van de Chocó Andino actief toezien op het naleven van de wettelijke regels die extractieve activiteiten in de Chocó Andino verbieden. In lijn met onze idealen willen we duurzame manieren van leven versterken, zoals ecotoerisme, agro-ecologie, voedselproductie zoals koffie, panela rietsuiker, enz. Op deze manier genereren we creatieve economieën die het recht op het behoud van water, bodem, bos, fauna en mensen niet schenden en die verbonden zijn met onze territoriale realiteit van het Chocó Andino biosfeerreservaat. Deze verschillende alternatieven zorgen voor meer banen op de lange termijn, versterken het sociale weefsel, verbeteren de levenskwaliteit van de inwoners en het ecosysteem, bieden toegang tot onderwijs, creëren identiteit, wortels en milieubewustzijn.

Bovenal moedigen ze respect aan voor de democratische opinie die op 20 augustus 2023 via de stembus tot uitdrukking kwam in de raadpleging voor het kanton Quito voor het verbod op metaalwinning in de Chocó Andino (Calacalí, Gualea, Nanegal, Nanegalito, Nono, Pacto) en in de nationale raadpleging voor het verbod op oliewinning in Blok 43 ITT van het Yasuní Nationaal Park in het Ecuadoraanse Amazonegebied.

campaign mural by Pamela Pinto

Geweldig nieuws na de ‘consulta popular’ in Ecuador

We zijn verheugd met de overtuigende overwinningen van de volksreferenda in Ecuador. De consulta popular van afgelopen weekend over de toekomst van Chocó Andino en Yasuní draaide uit op een ingrijpende gebeurtenis. De inzet van lokale gemeenschappen en activisten leidde tot resultaten die een inspiratie kunnen zijn voor volksdemocratie en cultuur- en natuurbescherming in Zuid-Amerika en de rest van de wereld.

In een baanbrekende stemming koos de bevolking van Quito overweldigend voor de bescherming van de Chocó Andino tegen metaalmijnbouw – een gemiddelde van 68% over de vier vragen. Daardoor erkenden de mensen het belang van het Chocó Andino biosfeerreservaat – ook wel ‘de longen van Quito’ – voor het in stand houden van het leven in de hoofdstad en daarbuiten. De populariteit van de Quito Sin Minería-campagne toont het draagvlak voor een alternatieve visie op het gebied, gebaseerd op onderlinge afhankelijkheid, respect en leven in harmonie met de natuur door middel van een solidaire economie van agro-ecologie en ecotoerisme.

Het succes van het Yasuní-referendum, met 59% van de stemmen, is het resultaat van meer dan tien jaar strijd door organisaties en collectieven zoals de Yasunidos in drie regeringen om een volksraadpleging te houden over de bescherming van het nationale park tegen oliewinning. 

Yasuní is een van de gebieden met de grootste biodiversiteit op aarde en is de thuis van de Waorani, maar ook van de Tagaeri en Taromenane – de laatste twee overgebleven inheemse bevolkingsgroepen die in vrijwillig isolement leven in Ecuador. Dankzij het resultaat van de consulta popular heeft Petroecuador een jaar de tijd om de oliewinning stop te zetten en het gebied te verlaten. Met deze overwinning effent het Ecuadoraanse volk het pad voor de verdediging van onze planeet tegen klimaatverandering, een pad dat we allemaal moeten volgen.

Beide volksraadplegingen stonden ontegensprekelijk in het teken van een alternatieve visie op de organisatie van de Ecuadoraanse samenleving en haar relatie tot de natuur. Het zou een vergissing zijn om te geloven dat de referenda enkel streden voor het democratische recht van het volk om ‘Nee’ te zeggen en extractivisme af te wijzen. In werkelijkheid vochten de campagnes ook voor hun recht om ‘Ja’ te zeggen tegen de Chocó Andino en Yasuní; om tradities, culturen, economieën te beschermen. Manieren van leven in harmonie met de natuur, die al lang bestonden voordat multinationals deze gebieden tegen de wil van gemeenschappen binnendringen met een voorstel van ‘ontwikkeling en vooruitgang’ dat niet in staat is om het leven in stand te houden.

Als CATAPA erkennen we dat de strijd om de Andes Chocó en Yasuní te beschermen niet eindigt met de resultaten van de volksraadplegingen. De regering van Guillermo Lasso moet haar grondwettelijke verplichtingen nakomen en de wil van het Ecuadoraanse volk respecteren door onmiddellijk de activiteiten in blok 43-ITT, Yasuní, stop te zetten. We steunen de verklaring van Yasunidos en zullen de situatie op de voet volgen.

We blijven waakzaam om ervoor te zorgen dat de wil van het Ecuadoraanse volk wordt gerespecteerd en verdedigd, en dat geen enkel mijnbouw- of oliebedrijf probeert de regio’s binnen te komen en de activiteiten te hervatten.

Wil jij ook een bijdrage leveren?

Ben je ontroerd door wat je leest en vraag je je af hoe je kunt bijdragen aan deze strijd? Een heel concreet ding dat je vandaag kunt doen is een donatie doen om de Right To Say No Andes bijeenkomst mogelijk te maken!

Deze bijeenkomst is de zesde editie van de partneruitwisselingsweek van CATAPA in het najaar van 2023 in Ecuador: Dit is een week waarin kennis, concrete praktische vaardigheden en strategieën worden gedeeld tussen getroffen gemeenschappen over het voorkomen van mijnbouwprojecten en over het omgaan met de gevolgen van de aanwezigheid van mijnbouwbedrijven op hun land. De bijeenkomst versterkt gemeenschappen in hun lokale strijd en dwingt banden en allianties die zorgen voor een verenigde strijd voor de bescherming van hun recht om nee te zeggen tegen mijnbouw in de Andes-regio.

Doneer en steun het recht om 'nee' te zeggen!
Campaigners & artists working on a mural © Pamela Pinto

Steun de Right To Say No Andes partnerbijeenkomst!

De zesde editie van CATAPA’s partneruitwisselingsweek gaat dit najaar door in de Chocó Andino regio (Ecuador). Vanuit eerdere edities geloven we sterk in de meerwaarde en het belang van uitwisseling en ontmoeting voor onze partners. Samenkomsten zoals deze zijn een van de essentiële manieren om te bereiken dat gemeenschappen tegen 2030 manieren hebben om mijnbouw te stoppen (een van de strategische uitkomsten van CATAPA)

Tijdens de uitwisselingsweek van 2023 richten we ons op het recht om ‘nee’ te zeggen in de Andes-regio.

Het delen van kennis en strategieën over het voorkomen van mijnbouwprojecten en over het omgaan met de gevolgen van de aanwezigheid van mijnbouwbedrijven op hun land, versterkt de deelnemers. Ze vertrekken met een bredere geopolitieke kijk, nieuwe ideeën en mogelijke acties voor hun verzet en voor hun blijvende aanwezigheid in hun regio, gedeelde solidariteit voor de strijd tegen mijnbouw in de Andesregio en hernieuwde energie en inspiratie om hun strijd voort te zetten.

Jij kan ons en onze partners helpen om deze bijeenkomst mogelijk te maken.

Maak het verschil voor onze partners!

Om de transportkosten, het werk van onze gastorganisatie en de accommodatie en maaltijden te kunnen betalen, zijn donaties nodig. We zijn dankbaar voor elke mogelijke financiële steun.

Jij kan met je gift het verschil maken. Stort op bankrekening BE49 9795 2861 7871 met als onderwerp ‘RTSN GATHERING ’23.

Als je in België doneert, zijn giften vanaf € 40 fiscaal aftrekbaar.

Wil je meer weten over de bijeenkomst vooraleer je doneert? Check onze uitgebreide pagina

Verzet Wereldwijd: een avond vol verzet en solidariteit!

Wat betekent ‘nee’ zeggen voor jou? Als een mijnbouwbedrijf besluit om jouw huis te slopen zodat er een nieuwe mijn kan komen – zou je hen dan kunnen tegenhouden? En hoe kun je niet alleen nee zeggen tegen mijnbouw en vervuiling, maar ook ja zeggen tegen een andere manier van leven, die in harmonie is met de natuur en de planetaire grenzen respecteert?

Op 2 december kwamen milieuactivisten uit Ecuador, Brazilië, Ierland en België samen in De Studio in Antwerpen voor een avond vol activiteiten rond het ‘recht om nee te zeggen’, in het Engels ‘The Right To Say No’. 

Het evenement, georganiseerd door CATAPA in samenwerking met CIDSE, Grondrecht en Fridays For Future Antwerp, wou verhalen en ervaringen van frontlijnverdedigers delen en solidariteit opbouwen in de wereldwijde beweging tegen extractivisme. 

De uiteenlopende achtergronden van de sprekers en het hybride concept van het evenement – dat simultaan vertaald werd in het Engels, Nederlands en Spaans – weerspiegelden zowel de diversiteit van de ervaringen van de deelnemers als de eenheid van een beweging die talen en geografie overstijgt. 

De avond begon met een toespraak van Jakob Cleymans, een van de oprichters van Fridays For Future Antwerpen en de democratische supermarkt Coop Centraal. Hij sprak over het belang om jongeren beter te betrekken bij discussies over klimaatactie op politiek niveau en over het concept MAPA (‘most affected people and areas’).

Daarna hoorden we van een panel van vrouwelijke frontlijnverdedigers. Allereerst V’cenza Cirefice, Iers ecofeministisch onderzoekster, kunstenares en activiste, en deel van CAIM (Communities Against the Injustice of Mining). Zij sprak over het belang om anti-extractivisme door een feministische bril te bekijken.

“In de voorhoede van de anti-mijnbouwbeweging in Ierland staan vrouwen. Het zijn vrouwen die de gevolgen (van mijnbouw), zoals watervervuiling, aan den lijve ondervinden.” 

Ivonne Ramos, een Ecuadoraanse milieu- en mensenrechtenactiviste die de nationale campagne van Acción Ecológica over de ecologische en sociale gevolgen van mijnbouw en de campagne #QuitoSinMinería coördineert, sluit zich hierbij aan. 

“Door samen te werken met vrouwen in zowel de stedelijke als landelijke gebieden van Ecuador hebben we een soort zusterschap van verzet gecreëerd.” 

We leerden ook uit de woorden van Hedwig Rooman, lid van de Belgische organisatie Grondrecht, een collectief van bezorgde burgers die gerechtigheid eisen over de PFAS-vervuiling in hun omgeving en de gevolgen daarvan voor henzelf, hun kinderen en kleinkinderen. 

“We hebben allemaal recht op bescherming van ons milieu en onze gezondheid, dankzij de universele verklaring van de rechten van de mens. Dit recht is vastgelegd in de Belgische grondwet.” 

Na de paneldiscussie leidde artistieke organisatie Atelier Rojo een sessie collectieve verbeelding om creativiteit en solidariteit te stimuleren. 

De avond werd afgesloten met live muziek van Roger de Bortoli en Arno Foppe, en heerlijke empanadas van de Antwerpse onderneming Monte Maiz. 

Dit evenement is maar een van de vele manieren om meer te weten te komen over de Right to Say No-campagne. Lees meer over deze nieuwe campagne op onze website.

Artikel door catapista Cass Hebron en foto’s door catapista Estefanía Moreno Amador

Black Friday: protest tegen ‘geplande veroudering’

Op Black Friday, het symbool van onze consumptiecultuur, organiseerden we samen met Nerdlab een actie tegen ‘geplande veroudering’ op de Kouter in Gent.

Door smartphones en laptops zo te ontwerpen en te produceren dat ze snel stuk gaan én moeilijk herstelbaar zijn, worden consumenten verplicht om een nieuw toestel te kopen. Geplande veroudering heet dat. Met de onthulling van een kunstinstallatie uit e-waste (elektronisch afval) in het kader van onze CTRL ALT DEL-campagne klaagden we die strategie aan.

Expres defect en Black Friday

De timing van de actie was niet toevallig: de populariteit van Black Friday is een logische reactie op geplande veroudering. Wie naar de ontelbare promoties kijkt, ziet vooral elektronica: smartphones, laptops, printers,… Dat zijn niet toevallig toestellen die door geplande veroudering sneller kapot gaan en ook nog eens moeilijk herstelbaar zijn. Dat zorgt voor frustraties bij consumenten en is natuurlijk een goede motivator om een nieuw toestel te kopen. Tijdens de actie gaf CATAPA de kans aan consumenten om hun eigen ervaringen en frustraties te delen.

geplande veroudering klacht ophangen
ewasteful installatie black friday 2
ewasteful installatie black friday 1

Herbeleef de ludieke onthulling door onze CEO voor één dag of bekijk de AVS-reportage

Welkom allemaal,

We komen hier vandaag samen om iets wonderbaarlijks te vieren: de creatie van onze (e)wasteful installation. En dat op de hoogdag van consumptie, op Black Friday.

Maandenlang hebben we met de beste experten op deze wereld nagedacht over het design van ons nieuwe product. We hebben gewikt en gewogen. Uitgetest en herdacht. Mensen uitgeperst en nul innovaties gedaan waarop u zat te wachten. Totdat we tot het optimale resultaat kwamen: na twee jaar al kapot! Een nieuw hoogtepunt voor ons bedrijf. U kan hier de prachtige uitkomst zien: onze (e)wasteful installation. 

Deze machine representeert geplande veroudering. Geplande veroudering wil zeggen dat we bewust producten maken die we zo ineenzetten dat ze het vroegtijdig begeven, zonder dat u daarvan weet. Maar we zijn ook de slechtste niet hoor, want u kan op Black Friday van onze kortingen genieten en zo gewoon een nieuw toestel te kopen! Zoals u kan zien, put de machine de aarde langzaam uit, terwijl het kapotte elektronica creëert en zorgt voor een groeiende berg van e-waste. Dat maken de video’s van onze topillustrator Camilla Del Fabro nog wat extra duidelijk.

Het is daarom de perfecte visualisatie van ons lineair economisch model, waarin producten stuk gaan en met kleine kansen op recyclage en reparatie pardoes op de afvalberg terecht komen. Zo kunnen we meer consumptie stimuleren en de winst van onze bedrijven alsmaar doen groeien. Hoera voor de slimme aandeelhouders, hoera voor de eerlijke winst! 

Wetgeving die geplande veroudering aan banden legt ontbreekt, gelukkig voor ons, op Vlaams, Federaal en Europees niveau. Daarom willen wij ook onze politici bedanken om ons harde lobbywerk te verzilveren en onze defecte producten op de markt toe te laten! Producten die helaas wel de aarde uitputten, alsook mensenrechten schenden en heel veel afval/e-waste creëren. Maar dat is niet ons probleem, vandaag is het feest!

We zijn wel een beetje inconsequent geweest met dit product: bij de bouw van deze installatie hebben we geen mensenrechten geschonden en de volledige installatie werd gemaakt van e-waste. Misschien is dit wel voor herhaling vatbaar!

Heel erg bedankt aan iedereen, de Nerdlabbers en de Catapistas, die betrokken waren in dit proces. Laten we dan nu de machine officieel inhuldigen. Kunnen de experten even naar voren komen om de draad door te knippen?

Tijd voor applaus & (aangelengde) bubbels

Bekijk de AVS-reportage